Waarom een Jaar van de Ruimte?

Wie door de oogharen kijkt naar de naoorlogse ruimtelijke ontwikkeling, ziet dat de hoofdrol is verschoven van de overheid (sinds de wederopbouw) naar marktpartijen (vanaf de jaren negentig), en van daar naar de gebruikers van de ruimte (sinds de uitbraak van de crisis in 2008). Waar de planningslogica voorheen op groei was gebaseerd, is voor een groot deel van Nederland stilstand of krimp het uitgangspunt geworden. Nu grootschalige en integrale planning op veel plekken niet meer werkt, komen de kleinschalige initiatieven op. Wijkenergiecorporaties, buurtondernemingen, gebiedsfondsen, stadslandbouw, ecologisch zelfbeheer, duurzaamheid en nabuurschap zijn de new kids on the block. Informatietechnologie geeft een impuls aan de onderlinge verbondenheid en creëert een nieuw soort online gemeenschapszin. Tegelijk doen zich – deels nieuwe – ruimtelijke opgaven voor; onze steden vernieuwen en bereikbaarheid verbeteren, omgaan met demografische krimp, energiebronnen verduurzamen, klimaatveranderingen accommoderen en een gezonde leefomgeving waarborgen. We hebben landschappen nodig die onze eigenheid tonen en we willen bedrijven de kans geven om te groeien, te innoveren en zich blijvend te manifesteren op het wereldtoneel. Dat vraagt om een nieuw ruimtelijk evenwicht, een nieuwe vorm van planning die de gebruiker centraal stelt. In 2015 willen de aandacht vestigen op de nieuwe ‘era van ruimtelijk handelen’, met als motto: Wie Maakt Nederland.

Waarom 2015?

Het jaar 2015 was ooit de ‘opleverdatum’ voor de Vinex. De Vinexopgaven die rond 1990 werden gepland, vormden een kantelpunt voor een grotere inbreng van marktpartijen in de ruimtelijke ontwikkeling. ’2015, daar wordt nu aan gewerkt’ klonk het in 1988 toen de Vierde Nota werd gepresenteerd. Nu doet zich weer zo’n kantelpunt voor. Daarom werpen we die vraag opnieuw op: ’2040, hoe wordt daar nu aan gewerkt’?

Wat gaan we doen?

We organiseren het maatschappelijke, politieke en professionele debat over de ruimtelijke toekomst van Nederland. We willen zoveel mogelijk personen en organisaties enthousiast maken om zich daarbij aan te sluiten. Om de eigen media en evenementen in 2015 in het teken van Wie Maakt Nederland in te zetten. Zodat zoveel mogelijk geïnteresseerden worden bereikt en het debat op alle niveaus vol tot zijn recht komt. Met een feestelijke aftrap op 15-01-2015 en een grootse apotheose op 15-12-2015. We werken daar in 2013 en 2014 op twee manieren naartoe. Ten eerste versterken we de kennisbasis. Daarbij kijken we terug en vooruit, met oog voor grote en kleine projecten en hun betekenis voor Nederland. Ten tweede versterken we de netwerken door mensen en organisaties binnen en buiten de vakgemeenschap met elkaar te verbinden en het debat op scherp te zetten. Voor meer informatie over activiteiten kijk in de agenda.

Wie zijn de initiatiefnemers?

Initiatiefnemers Enkele vakgenoten uit het ruimtelijk domein herkennen in de recente ontwikkelingen een urgentie om fundamentele vragen te stellen. Het Jaar van de Ruimte is daarvoor bedoeld. Het streven is om steeds meer mensen en organisaties aan het initiatief te binden. Met activiteiten en initiatieven die in andere jaren misschien ook plaatsvinden, maar in 2015 een bijzonder accent krijgen. Aan het Jaar van de Ruimte wordt actief bijgedragen door: Alterra | Architectuur Lokaal | Beroepsvereniging van Nederlandse Stedebouwkundigen en Planologen (BNSP) | Bond van Nederlandse Architecten | Bouwend Nederland | (BNA)Deltaprogramma | Eo Wijers Stichting | Federatie Ruimtelijke Kwaliteit | Elba-rec | Fietsersbond | Geonovum | Interprovinciaal Overleg (IPO) | International Society of City and Regional Planners (ISOCARP) | Kennislab voor Urbanisme | Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap (KNAG) | LEI Wageningen UR | Ministerie van Infrastructuur en Milieu | Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap – Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed | Nederlandse Vereniging van Projektontwikkeling Maatschappijen (NEPROM) | Nederland Wordt Anders | Pakhuis de Zwijger | Planbureau voor de Leefomgeving | Platform31 | Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur | Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed | Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) | RUIMTEVOLK | Staatsbosbeheer | Twynstra Gudde | Unie van Waterschappen | Urhahn Urban Design en Rijkswaterstaat | Vereniging Deltametropool | Watertorenberaad | Wing |